Türk basketbolunda geride kalan 59 sezonda birçok unutulmaz rekor ve ilkler yaşandı.
Basketbol Süper Ligi’nde 60. sezon heyecanı yarın oynanacak maçlarla birlikte başlayacak. Geride kalan sezonlarda ise Türk basketbolu açısından önemli virajlar alındı.
– Erman Kunter’in 153 sayılık rekoru
Türk basketbol tarihinin en önemli yıldızlarından Erman Kunter, 153 sayıyla bir maçta en fazla skor üreten oyuncu ünvanını elinde bulunduruyor.
Fenerbahçe’de forma giyen Kunter, 1988’de sarı-lacivertlilerin Hilalspor’u 175-101 yendiği maçta 153 sayı atarak rekor kırarken, ilk yarıda kaydettiği 81 sayıyla da bir devrede en fazla sayı üreten basketbolcu olarak kayıtlara geçti.
Kunter, 2009-10 sezonunda Cholet’yi Fransa Birinci Basketbol Ligi şampiyonu yaparak da bir ilke imza attı. Erman Kunter, yabancı bir takımın başında lig şampiyonluğu yaşayan ilk Türk başantrenör oldu.
– Budanur’un rekoru
Türk basketbol tarihinde Beşiktaşlı Hüdai Budanur, kırılması güç bir rekora sahip.
1957 yılında İstanbul Spor ve Sergi Sarayı’nda yapılan İstanbul Ligi maçında Beşiktaş, İstanbul Karagücü’nü 110-56 yenerken, Budanur, siyah-beyazlıların 110 sayısını da tek başına kaydetti.
– Anadolu Efes’in ilkleri
2011-12 sezonunda ismini Anadolu Efes olarak değiştiren Efes Pilsen, 1995-96 sezonunda Avrupa Radivoj Koraç Kupası’nı müzesine götürerek, Avrupa’da şampiyonluk yaşayan ilk Türk takımı olmayı başardı.
Anadolu Efes, Euroleague’de de üst üste iki kez şampiyonluk kupasını müzesine götüren ilk Türk ekibi oldu.
– Fenerbahçe Euroleague’de şampiyonluk yaşayan ilk Türk takımı
Sarı-lacivertli takım, Sırp başantrenör Zeljko Obradovic yönetiminde 2016-17 sezonunda Avrupa Ligi’nde Türk basketbolu adına büyük bir başarı elde etti.
Euroleague finalinde Olympiakos’u 80-64 yenen sarı-lacivertliler, Avrupa’nın kulüpler düzeyindeki en büyük kupasını müzesine götüren ilk Türk takımı olmayı başardı.
Fenerbahçe Beko, 2024-25 sezonunda Litvanyalı başantrenör Sarunas Jasikevicius yönetiminde Basketbol Avrupa Ligi’nde şampiyonluğa ulaşarak kupayı ikinci kez müzesine götürdü.
– Bir NBA ekibini yenen ilk Türk takımı Fenerbahçe
Fenerbahçe, bir NBA temsilcisini yenen ilk Türk takımı olarak kayıtlara geçti.
Sarı-lacivertli ekip, ‘NBA Europe Live 2012’ kapsamında 5 Ekim 2012’de Ülker Spor ve Etkinlik Salonu’nda ağırladığı Boston Celtics’i 97-91 mağlup etti.
Fenerbahçe, ABD’de bir NBA takımını yenen ilk Türk takımı ünvanının da sahibi oldu. Sarı-lacivertliler, Avrupa Ligi Basketbol Dünya Turu 2015 kapsamında New York’taki Barclays Center’da 6 Ekim 2015’te karşılaştığı Brooklyn Nets’i 101-96 yendi.
– NBA’deki ilk Türk Mirsad Türkcan
Mirsad Türkcan, NBA oynayan ilk Türk basketbolcu olarak tarihe geçti.
1998 yılında ilk kez Houston Rockets’a transfer olan Mirsad, NBA’de fazla forma şansı bulamadı.
2001-02 sezonunda CSKA Moskova takımında forma giyen Mirsad Türkcan, Avrupa Ligi normal sezonunda en değerli oyuncu (MVP) seçilen ilk Türk basketbolcu oldu.
Mirsad Türkcan, Fenerbahçe Ülker’in 3 Ocak 2008’de deplasmanda İtalya’nın Lottomatica Roma ile yaptığı maçta bin ribaunt barajını aşarak, Avrupa Ligi tarihine geçti.
Basketbol Avrupa Ligi’nde bin ribaunda ulaşan ilk oyuncu olan Mirsad, Lottomatica Roma karşısında 13 ribaunt alarak, toplam ribaunt sayısını 1007’ye taşıdı.
– NBA’de en fazla oynayan Türk oyuncu Hidayet Türkoğlu
NBA’de en fazla oynayan Türk basketbolcu Hidayet Türkoğlu oldu.
Sacramento Kings tarafından 2000 yılında draft edilen Türkoğlu, aralıksız 15 yıl boyunca NBA’de forma giyerek Türk basketbol tarihine geçti.
– NBA’de şampiyonluk yaşayan ilk oyuncu Mehmet Okur
Detroit Pistons ile 2003-2004 sezonunda şampiyonluk sevinci yaşayan Mehmet Okur, NBA’de bu başarıya ulaşan ilk Türk oyuncu olmayı başardı.
Mehmet Okur, ayrıca Batı Konferansı’nda All-Star seçilen ancak sakatlığı nedeniyle oynayamayan Allen Iverson’ın yerine kadroya girerek, NBA tarihinde All-Star maçına çıkan ilk Türk olarak da adını tarihe yazdırdı.
Las Vegas’taki Thomas Mack Arena’da 18 Şubat 2007’de yapılan müsabakada Mehmet, süre bulduğu 14 dakika 43 saniyede 4 sayı attı, 2 ribaunt aldı ve bir de asist yaptı.
– İlk Avrupalı Granit
Avrupa’ya transfer olan ilk Türk basketbolcu Yalçın Granit oldu. Granit, Fransa’nın Racing Paris takımında oynadı.
2000-2001 sezonunda AEK’nın kadrosuna kattığı İbrahim Kutluay ise ilk kez bir Yunanistan takımına transfer olan Türk oyuncu olarak kayıtlara geçti.
2001-2002 sezonunda Panathinaikos ile Avrupa Ligi şampiyonluğuna ulaşan Kutluay, bu kupayı kaldıran ilk Türk basketbolcu olarak tarihteki yerini aldı.
2007 yılında İspanya ekibi Real Madrid ile ULEB Kupası’nı kazanan Kerem Tunçeri de ilk kez bu kupada şampiyonluk sevinci yaşayan Türk basketbolcu ünvanının sahibi oldu.
Diğer İlkler ve Rekorlar
– Türkiye ilk kez 1949 yılında Kahire’deki Avrupa Şampiyonası’na katıldı.
– 1959 yılında Türkiye, tarihinde ilk kez Avrupa Şampiyonası’na ev sahipliği yaptı.
– Efe Aydan, 1981 yılında Avrupa Karması’na seçilen ilk Türk oyuncu oldu.
– 1956 yılında yapılan ilk gençler Türkiye birinciliğini Fenerbahçe kazandı.
– Levent Topsakal, Türkiye-İrlanda yıldız milli maçında 78 sayı atarak, milli formayla bir maçta en çok sayı atan oyuncu ünvanını aldı.
– 2001 yılında Türkiye’de yapılan 32. Avrupa Erkekler Basketbol Şampiyonası’nda A Milli Takım ilk kez Avrupa ikinciliğini elde etti.
– A Milli Erkek Basketbol Takımı, 2002 yılında ilk kez Dünya Şampiyonası’nda mücadele etti ve 9. oldu.
– A Milli Erkek Basketbol Takımı, Türkiye’de 2010 yılında yapılan Dünya Şampiyonası’nda gümüş madalya kazanarak, tarihinde ilk kez dünya ikincisi ünvanını aldı.
– Türkiye, 2025 Avrupa Basketbol Şampiyonası’nda ikinci oldu. A Milli Takım, turnuvada ikinci kez gümüş madalya kazandı.
AA